Recensie: De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween

Vind je dit gedicht mooi?Deel het op Facebook

Wat krijg je als je Forrest Gump combineert met the Holiday? Een verhaal over een oude man met een verleden dat minstens zo rijk als bizar is, die nog éénmaal voor zijn dood wil schitteren. Dat én een rechtszaak tussen Paramount en Universal over conflicterende filmrechten, maar dat terzijde.

Wanneer de 100-jarige Allan Karlsson besluit dat hij zijn laatste dagen niet in het bejaardentehuis wil slijten, klimt hij uit het raam om te zien wat het leven hem, nog te bieden heeft. De situaties waar hij vervolgens in verzeild raakt zijn zó bizar maar tegelijkertijd ook zó logisch, dat één ding al vrij snel duidelijk wordt: Allan is een heel bijzondere man. Dat hij dit altijd al is geweest, blijkt wanneer het verhaal een duik neemt in het verleden van de – dan nog jonge – Zweed, die dankzij een combinatie van grenzeloze eerlijkheid, onverschilligheid en charme van het ene avontuur in het andere duikelt. Dat hij al die situaties, ongeacht hoe hachelijk, keer op keer overleeft, is duidelijk gezien het feit dat het boek zijn 100-jarige leeftijd viert. Ja, Allan Karlsson heeft meer levens dan tien katten bij elkaar, maar is dat voldoende om hem óók als hoogbejaarde de dans te laten ontspringen?

Ongekend ongeloofwaardig, maar volledig logisch

De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween is een boek dat direct vanaf de eerste pagina boeit. Niet zozeer omdat de 100-jarige Allan besluit om op zijn leeftijd onaangekondigd te vertrekken uit het bejaardentehuis, maar vooral om de beslissingen die hij daarna neemt, waaruit blijkt hoe hij in het leven staat en altijd heeft gestaan. Daarbij hanteert Allan een handige mix van loslaten én de controle houden, die hem in staat stelt om de gebeurtenissen te accepteren zoals ze zijn, maar bij te sturen zodra hij daar de kans voor krijgt. Hierdoor heb je nergens in het verhaal het gevoel dat de hoofdpersoon het lijdend voorwerp is van de gebeurtenissen en voelen de talloze toevalligheden en mazzeltjes, die anders ongekend ongeloofwaardig zouden zijn, volledig logisch overkomen. Zo logisch zelfs, dat wát Allan ook uitspookt, je je als lezer volledig in zijn acties kunt vinden, ook al kunnen ze het daglicht soms écht niet verdragen.
Dat is niet in de laatste plaats te danken aan het sarcasme die Jonasson door het verhaal verweven heeft, zowel in de stem van de verteller als in de reacties van de hoofdpersoon zelf. Dat zorgt voor ontelbare momenten waarbij je het niet kunt laten om te grinniken, maar heeft daarnaast ook een functie voor het verhaal. Want het is het sarcasme in combinatie met de simpele eerlijkheid van Allan, dat ervoor zorgt dat situaties keer op keer anders uitpakken dan je verwacht, en die je stiekem doen hopen dat je ooit zoveel eerlijkheid zult bezitten als de hoofdpersoon, die met het grootste gemak door het leven lijkt te fietsen.

Waargebeurd of fantasie?

Heerlijk aan dit boek is dat het vol zit met historische gebeurtenissen, waarin waarheid en fantasie door elkaar heenlopen. Dat is op zo’n goede wijze gedaan, dat het af en toe moeilijk is om de drang te weerstaan om te Googlen of iets nu wél of niet zo is gebeurd. Laten we hopen voor Rusland van niet.
Ik zou willen schrijven dat ik genoten heb van dit boek, maar dat is een understatement. Wat ben ik dankbaar voor het feit dat Jonas Jonasson me mee heeft genomen op een reis door het leven van één van de meest sympathieke personen die ik ooit hebt ontmoet, iemand die in mijn belevenis écht bestaat, want dat moet gewoon. Ben je op zoek naar een serieus verhaal, dan is de 100-jarige man niet aan je besteed, er is namelijk weinig dat Jonasson serieus neemt, de wereld niet, het leven niet, en zijn eigen verhaal al helemaal niet. Dat is dan ook direct de grote kracht van zowel het boek, als z’n hoofdpersoon: het leven is een avontuur, maar je moet het wel durven opzoeken.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *